Cemegydd a Ffisegydd Ganed yng Nghraigcefnparc 1950 Addysg yn Ysgol Ramadeg Pontardawe a Choleg Prifysgol Cymru Aberystwyth B.Sc. (1971), Ph.D. (1974), D.Sc. (1977) Arolygwr Ph.D.: Yr Athro Mansel Davies Yr ieuengaf i dderbyn gradd D.Sc. ym Mhrydain a’r Gymanwlad, yn 27 oed. Cymrodoriaethau mewn Cystadlaethau Agored Cymrodoriaeth Cyngor Ymchwil Gwyddonol Prydain Fawr, 1974 Cymrodoriaeth Cyngor Ymchwil Gwyddonol Canada, 1974 Cymrodoriaeth Ewropeaidd ICI, 1974 Cymrodoriaeth Ymchwil Iau, Coleg Wolfson, Rhydychen, 1975 Cymrodoriaeth Goffa Ramsay, 1976 Cymrodoriaeth Uwch Cyngor Gwyddoniaeth a Pheirianneg Prydain Fawr, 1978 Cymrodoriaeth Prifysgol Cymru ym Mangor ac Abertawe, 1983 Cymrodoriaeth Hŷn Pilcher yn Abertawe, 1985 Cymrodoriaeth IBM ym Mhrydain Fawr, 1985 Cymrodoriaeth Humboldt, 1985 Dwy gymrodoriaeth Leverhulme. Penodiadau Cyd-gysylltydd Ewropeaidd y Grŵp Hylifau Moleciwlaidd, 1980 Athro Ymweliadol IBM, Kingston, Efrog Newydd, 1986 Cymrodoriaeth Anrhydeddus, Coleg Brenhinol Holloway a Choleg Newydd Prifysgol Llundain, 1987 Cymrodoriaeth Anrhydeddus, Coleg Caerhirfryn, 1987 Prif Awdur MOTECC, IBM, 1988 Gwyddonydd Ymweliadol, Canolfan Theori Prifysgol Cornell, 1989-1992 Gwyddonydd Ymweliadol, Prifysgol Zurich, 1990-1991 Gwyddonydd Ymweliadol, Prifysgol Talaith Pennsylvania, 1991 Athro Ffiseg, Prifysgol Gogledd Carolina, 1992 Gwyddonydd Ymweliadol, Athrofa Ystadegaeth Calcutta, 1995 Gwyddonydd Ymweliadol, Prifysgol Gogledd Efrog, Toronto, 1995 Cyfarwyddwr Athrofa Alpha ar gyfer Astudiaethau Uwch, 1998. Penodwyd i’r Rhestr Sifil gan y Frenhines, Elizabeth yr Ail a’r Tŷ Cyffredin, 2005 Awdur neu Olygydd 716 o erthyglau a llyfrau gwyddonol. Cyfraniadau egluro'r is-goch pell drwy ddynameg foleciwlar datblygu efelychiadau cyfrifiadurol ac efelychiadau cyfrifiadurol maes-gymhwysol datblygu opteg aflinol, yn arbennig yr effaith Faraday wrthdro darganfod maes troelliad sylfaenol electrodynameg datblygu electrodynameg i gynnwys y maes troelliad datblygu theori maes unol cydamrywiol yn gyffredinol Rhagflaenwyr ar y Rhestr Sifil ym meysydd ffiseg a chemeg: Herschel, Dalton, Faraday, Joule, Fairfax-Somerville, Heaviside, Denning ac Airy. Rhagflaenydd o Gymru oedd y bardd Vernon Watkins. Ar hyn o bryd, yr unig wyddonydd ar y Rhestr Sifil a’r unig Gymro. Mae penodiad i’r Rhestr Sifil yn Uchel Fraint gymharol â’r Urdd Teilyngdod (O.M.) neu Cydymaith Anrhydedd (C.H.). Mae tua 25 ar y Rhestr ar hyn o bryd. Mae 25 yn perthyn i’r Urdd Teilyngdod a 65 yn Gymdeithion Anrhydedd. Cysylltiadau Y Llywodraeth Brydeinig Yr Athrofa Alpha ar gyfer Astudiaethau Uwch Diddordebau yn cynnwys barddoniaeth (llyfr barddol 2005), ffotograffiaeth (arddangosfa barhaol yng Ngholeg y Brifysgol, Abertawe), cerddoriaeth, llenyddiaeth a chelfyddyd. Rhagflaenwyr barddol ar y Rhestr Sifil yn cynnwys Byron, Wordsworth, Tennyson a W.S. Graham.
|